Ταϋγέτη Μπασούρη: Η καριέρα της ως “άσχημη”, ο ρόλος του Βέγγου στη ζωή της, τα βασανιστήρια στη Μακρόνησο και ο θάνατος που την σημάδεψε

Η Ταϋγέτη Μπασούρη κατά τη διάρκεια των ημερών που η Βουγιουκλάκη και η Καρέζη κυριαρχούσαν, έδειχνε το υποκριτικό ταλέντο της και συχνά ερμήνευε ρόλους που απεικόνιζαν ανθρώπους με ανεπάρκειες.

Δεν θεωρούνταν ως μία από τις πιο όμορφες γυναίκες της εποχής του χρυσού ελληνικού κινηματογράφου. Πολλοί τη συγκρίνανε με τη Γεωργία Βασιλειάδου, η οποία επίσης ήταν γνωστή για τους αντίστοιχους ρόλους κατά τη διάρκεια της καριέρας της.

Ταϋγέτη Μπασούρη: Η ομορφιά της ψυχής της

Αυτό που είναι αναμφισβήτητο είναι πως το πρώτο πράγμα που κοιτάμε σε κάποιον όταν ακόμη δεν τον ξέρουμε είναι η εμφάνισή του. Είναι θέμα χρόνου να αποδομηθεί και κάποτε θα τελειώσει. Η Ταϋγέτη Μπασούρη, μπορεί να μην είχε την γοητεία των τότε προτύπων ομορφιάς, κατείχε όμως απόλυτα ένα πράγμα: την ομορφιά της ψυχής. Η Ταϋγέτη ξεχώρισε για το μεγαλείο της, το ταλέντο της – που δεν περιορίστηκε στο κωμικό και αυτοσαρκαστικό στοιχείο – αλλά διέπρεψε και στο δράμα. Αναμφίβολα, ήταν μια επαναστάτρια και πραγματική αγωνίστρια ζωής, καθώς πέρασε από εξορία και σκληρές καταστάσεις που δεν ξέχασε ποτέ. Για αυτό λοιπόν, είναι μια γυναίκα, άξια σεβασμού.

Ταϋγέτη Μπασούρη: Η καριέρα της ως “άσχημη”, ο ρόλος του Βέγγου στη ζωή της, τα βασανιστήρια στη Μακρόνησο και ο θάνατος που την σημάδεψε

Ταϋγέτη Μπασούρη: Τα πρώτα της χρόνια και οι δυσκολίες

Η γνωστή ηθοποιός Ταϋγέτη Μπασούρη γεννήθηκε το 1917 στην Αθήνα, σε μια οικογένεια που υπέμεινε πολλές δυσκολίες. Η αλήθεια είναι πως δεν έχουμε πολλές πληροφορίες για τη γέννησή της. Ξέρουμε, ωστόσο, πως πολύ γρήγορα, έχασε την μητέρα της και επωμίστηκε το βαρύ φορτίο της φροντίδας της αδελφής της, η οποία ήταν φιλάσθενη και είχε την ανάγκη ιδιαίτερης προσοχής και φροντίδας. Έγινε «μάνα» για την αδερφή της και της είχε μεγάλη αδυναμία, κάτι που επιβεβαιώνεται από το γεγονός πως έμειναν αχώριστες μέχρι το τέλος της ζωής της τελευταίας.

Από μικρή ηλικία, αγάπησε την τέχνη της υποκριτικής, για αυτό μετά το σχολείο φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Ωδείου. Ακολούθησαν σπουδές στη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, ενώ παράλληλα ξεκίνησε το 1944 τις πρώτες της θεατρικές παραστάσεις με τον θίασο του Λουκούλη. Συνέχισε με το «Θέατρο του Λαού», το θέατρο «Παπαϊωάννου», τον θίασο του Προβελέγγιου, τους «Ενωμένους Καλλιτέχνες» και τον «Θυμελικό Θίασο».

Ταϋγέτη Μπασούρη: Τα βασανιστήρια στην εξορία

Φαίνεται ότι από μικρή είχε δυναμικό χαρακτήρα και δυνατά πιστεύω. Η Ταϋγέτη Μπασούρη από νωρίς γράφτηκε στους συλλόγους του ΚΚΕ ,από αρκετά μικρή ηλικία. Ήταν γεννημένη αγωνίστρια και είχε την φλόγα της επανάστασης μέσα της. Συμμετείχε στο ΕΑΜ Θεάτρου και είχε μεγάλη αντιστασιακή δράση κατά την διάρκεια της Κατοχής στην Ελλάδα, για αυτόν ακριβώς το λόγο συνελήφθη και στάλθηκε στην εξορία, όπως και πολλοί ακόμα καλλιτέχνες της εποχής.

Πολλοί από τους τόπους εξορίας ήταν, η Χίος, η Μακρόνησος, το Τρίκερι και ο Αϊ-Στράτης. Η Ταϋγέτη, ούσα απόλυτα συνειδητοποιημένη για τα πολιτικά της φρονήματα και ιδεώδη, πέρασε σκληρά βασανιστήρια κατά την παραμονή της στην εξορία. Βίωσε βάναυσους ξυλοδαρμούς από τους χωροφύλακες και κατάβρεγμα με νερό μέσα στο καταχείμωνο. Τις εμπειρίες της αυτές δεν τις ξέχασε ποτέ, ούτε όταν είχε προσβληθεί από άνοια προς το τέλος της ζωής της. Τόσο πολύ βασανίστηκε, που καμία άνοια δεν θα μπορούσε να κλείσει τις πληγές της ψυχής της Ταϋγέτης… Άξιο αναφοράς αποτελεί το γεγονός πως η ηθοποιός ήταν πολύ περήφανη και πάντα έλεγε με καμάρι πως ποτέ δεν υπέγραψε δήλωση μετανοίας, όσα μαρτύρια και αν πέρασε.

“Έχω φάει πολύ ξύλο στη Μακρόνησο, πολύ ξύλο. Και μας βρέχανε, όταν ήταν βροχερός ο καιρός. Επήγαιναν κι ερχόντουσαν και μας μάζευαν από τα σπίτια πρωί πρωί και έλεγαν τα παιδιά τα άλλα: Α! έχουμε ματς οπωσδήποτε, κι άρχιζε το ξύλο. Ξύλο πολύ στη Μακρόνησο. Πολύ, πολύ, πολύ. Δηλαδή αλύπητοι άνθρωποι. Κάτι παιδάκια, κάτι χωροφυλάκια, που δεν ξέραν τι τους γίνεται…
Όμως ήμουν από τις ελάχιστες περιπτώσεις που δεν υπέγραψα δήλωση μετάνοιας. Ποτέ… Δε μετάνιωσα για ό,τι πέρασα.”

Ταϋγέτη Μπασούρη: Τα χρόνια μετά την εξορία της

Δεν της έλειψε ποτέ η αγωνιστικότητα. Αν και έλειπε στην εξορία και να απείχε από το θέατρο όμως όταν επέστρεψε, η Ταϋγέτη συνέχισε τις θεατρικές παραστάσεις, τόσο στην κωμωδία, όσο και στο δράμα. Υπηρετούσε όλα τα είδη με την ίδια επιτυχία και με μεγάλο σεβασμό.

Η πρώτη της εμφάνιση στην μεγάλη οθόνη έγινε στην «Κάλπικη λίρα» το 1955. Ο ρόλος ήταν μικρός, καθώς έκανε μια περαστική στο δρόμο. Παρ’όλα αυτά, ήταν αρκετός για να την προσέξουν διάφοροι παραγωγοί του κινηματογράφου, οι οποίοι της έδωσαν το 1956 τον ρόλο της γραμματέως, της δεσποινίδος Κοκκίνου, στην ταινία «Ζηλιαρόγατος». Η ίδια δήλωνε πως είχε φωτογένεια και αυτός ήταν ο κυριότερος λόγος που την προσέλαβαν στον κινηματογράφο.

“Μπορεί να μην είμαι ωραία πολύ, αλλά ο φακός με βουτάει. Η φάτσα μου έχει φωτογένεια. Κι όταν ήμουνα μικρή, και βγάζαμε φωτογραφίες στο σπίτι, εγώ έβγαινα η πιο καλή και μου ’λεγαν: Μωρέ, εσύ θα βγεις στο σινεμά!”

Ταϋγέτη Μπασούρη: Ο άνθρωπος που καθιέρωσε την Ταϋγέτη Μπασούρη ως ηθοποιό

Σημαντικός και καθοριστικός για την επαγγελματική της σταδιοδρομία μπορούμε να πούμε πως είναι ένας σπουδαίος άνθρωπος. Το πρόσωπο που καθιέρωσε την Ταϋγέτη Μπασούρη ως την ομορφότερη «άσχημη» του ελληνικού κινηματογράφου ήταν ο αείμνηστος Θανάσης Βέγγος, ο οποίος της είχε μεγάλη αδυναμία.

Οι ρόλοι διαδέχονταν ο ένας μετά τον άλλο και η ηθοποιός για μια 25ετία ήταν ενεργή σε θέατρο και πλατό. Κάθε χρόνο συμμετείχε σε 2-3 ταινίες και συνολικά έπαιξε σε 50. Οι τελευταίες εμφανίσεις της ήταν οι εξής: «Δυο τρελοί και ο ατσίδας», «Μη μου άπτου» και «Το 24ωρο ενός παλιατζή».

Μετά από αυτές τις κινηματογραφικές εμφανίσεις της έκανε μια παύση από παντού. Παρ’όλα αυτά, το 1984 – με παρέμβαση της Μελίνας Μερκούρη – επέστρεψε στο Εθνικό Θέατρο για να συμπληρώσει τα συντάξιμα της έτη, κάτι που πραγματοποιήθηκε το 1992.

Στο Εθνικό Θέατρο συμμετείχε στις εξής θεατρικές παραστάσεις: Τα οράματα της Σιμόν Μπασάρ (1976), Νεφέλες (1984), Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν (1985), Η σονάτα των φαντασμάτων (1986), Εκκλησιάζουσες (1987), Οι στρατιωτες (1987), Ο θάνατος του Περικλέους – Η κόρη του παντοπώλου – Η βεγγέρα (1988), Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1989), Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι (1991).

Ταϋγέτη Μπασούρη: Η απώλεια που την σημάδεψε

Δυστυχώς, το 1993 έχασε για πάντα την αδερφή της, κάτι που δεν ξεπέρασε ποτέ. Λίγο αργότερα, την κατέλαβε η άνοια και την φροντίδα της ανέλαβε μια ξαδέρφη της. Το μόνο που είχε ζωντανό στη μνήμη της και που ανέφερε συνέχεια την περίοδο εκείνη, ήταν τα μαρτύρια που έζησε στην διάρκεια της εξορίας της.

Ακολουθεί ένα ξεκαρδιστικό στιγμιότυπο και η χαρακτηριστική ατάκα «Θα Σκοτωθώωω» από την ταινία Ο Παπατρέχας με την Ταϋγέτη Μπασούρη και τον Θανάση Βέγγο.

Ταϋγέτη Μπασούρη: Ο ρόλος της θρησκείας στη ζωή της

Όπως έλεγε το να πάει κάποιος στην εκκλησία το θεωρούσε χαμένο χρόνο. Δεν παίρνεις ένα βιβλίο να διαβάσεις καλύτερα; Στον θεό δεν πιστεύω καθόλου. Είδε ποτέ κανείς τον Θεό; Πείτε μου. Να προσέχουμε τους ανθρώπους, ν’ ακούμε τις στενοχώριες τους, να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τους ελαφρώσουμε. Αυτό είναι το καλό.Οι προσευχές είναι άχρηστες. Κι εγώ που προσευχόμουνα να γίνει η αδερφή μου καλά, τι κατάφερα; Τελικά την έχασα.

Ταϋγέτη Μπασούρη: Ο μοχανικός θάνατος

Καθιερώθηκε στην συνείδηση των περισσότερων μέσα από τις ταινίες που συμμετείχε ως λίγο αφελής και πολύ χαρούμενη. Όπως λέγεται για την Ταϋγέτη Μπασούρη, ήταν ένας άνθρωπος καλοσυνάτος, ευγενικός, γελαστός και φυσικά μαχητικός. Γνώριζε την ιδιαίτερη εμφάνιση της και αυτοσαρκαζόταν για αυτήν, γνωρίζοντας καλά ότι αυτό ήταν το μυστικό όπλο της επιτυχίας της.

Η Γεωργία Βασιλειάδου έλεγε πως αν γινόντουσαν καλλιστεία για άσχημες, η ίδια θα έβγαινε Σταρ Ελλάς και η Ταϋγέτη Μις Ελλάς.

Τα πράγματα, όμως, δεν είναι πάντα όπως φαίνονται. Η Ταϋγέτη, όμως, είχε μεγάλη διαφορά στην πραγματικότητα. Στην ζωή της, υπήρξε πολύ μοναχική, κλειστή και αντικοινωνική. Χαρακτηριστικό είναι πως ποτέ δεν έλεγε την ηλικία της και ποτέ δεν ακολουθούσε τους συναδέλφους της στα στέκια των καλλιτεχνών. Προτιμούσε να γυρίσει σπίτι, στην αγαπημένη της αδελφή. Δεν παντρεύτηκε ποτέ, αλλά συχνά έλεγε πως είχε αρκετά φλερτ.

Φλερτ είχα πολλά σαν κοπέλα. Μεγάλο έρωτα όμως δεν είχα. Δεν υπέφερα και δεν έσκασα για κανέναν άντρα. Ο γάμος περιορίζει τη γυναίκα. Τι να τον κάνεις τον γάμο, αν ο άντρας σου σε απατά και δεν αισθάνεται αγάπη για σένα; Δε στερήθηκα την αγάπη στη ζωή. Μέχρι σήμερα την έχω κοντά σε δικούς μου ανθρώπους.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής της ζούσε στο σπίτι μιας ξαδέλφης της, που τη φρόντιζε καθώς η ίδια δεν είχε δημιουργήσει δική της οικογένεια. Έφυγε από τη ζωή τον Ιανουάριο του 2003 από εγκεφαλικό μετά από νοσηλεία αρκετών ημερών. Δεν γράφτηκαν πρωτοσελιδα, δεν ετάφη με τιμές και κιλλίβαντες, αλλά σίγουρα το πέρασμά της δεν ήταν αδιάφορο. Ήταν μια γυναίκα που δεν έμεινε σπίτι, αλλά αγωνίσθηκε για τις ιδέες και την τέχνη και δεν το μετάνιωσε ποτέ.

Τελικά η ομορφιά ήταν κάτι που καθιέρωνε μερικές καριερίστες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου αλλά η σπουδαία Ταϋγέτη απέδειξε πως αυτό δεν είναι το μόνο κριτήριο.